Na czym polega dziedziczenie długu? Jak uniknąć długu spadkowego?
Większość z nas przyznaje, że gdy słyszy hasło ,,spadek”, to kojarzymy je raczej z zyskiem. Niestety życie nie jest takie kolorowe, a nasi spadkodawcy mogą mieć dla nas niemiłe niespodzianki. Mamy tu na myśli rzecz jasna długi spadkowe. Zdajmy sobie jednak sprawę z faktu, że w definicji masy spadkowej mieszczą się nie tylko aktywa (dobra materialne), ale i wszelkie zaległości finansowe spadkodawcy. Na czym polega dziedziczenie długu? Czy możemy tego uniknąć? Odpowiedź brzmi: tak, tylko musimy podjąć pewne kroki zabezpieczające. Obecnie mamy tę kwestię ułatwioną, ze względu na korzystne zmiany prawne w tej materii.
Nowelizacja prawa spadkowego ratunkiem dla spadkobiorców
Od 18 października 2015 roku nastąpiła korzystna zmiana w sprawie dziedziczenia. Mówi ona o tym, że owszem, jeśli nie złożymy oświadczenia jako spadkobiorcy o zrzeknięciu się spadku, to dziedziczymy dług po spadkodawcy, jednak tylko do wysokości, która odpowiadałaby majątkowi spadkodawcy. W przypadku, kiedy zaległości finansowe miałyby przewyższyć wartość aktywów, nie musimy martwić się o ewentualne konsekwencje. Prawnicy wymyślili na tę formę dziedziczenia popularne określenie: dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza.
Kiedy unikniemy długu spadkowego?
Wyobraźmy sobie sytuację, w której zmarły nie sporządził przed śmiercią testamentu. W takim przypadku zarówno aktywa (majątek) jak i zaległości finansowe dziedziczą spadkobiercy według określonej kolejności. Są to kolejno: małżonek i dzieci, rodzice i rodzeństwo, na końcu natomiast dziadkowie ora pasierbowie. Jeśli zatem pełniliśmy jedną z wymienionych ról w relacji ze zmarłym spadkodawcą, wówczas naszym zadaniem jest postępować zgodnie z prawem spadkowym. Na jego mocy, to współmałżonek i dzieci (o ile ich posiadał/a), są osobami, które powinny się zastanowić nad kwestią spadku tj. czy przyjąć go czy odrzucić. By zweryfikować prawdziwą sytuację spadkową (wartość aktywów i zobowiązań finansowych), powinniśmy przeszukać dokumenty zmarłego. Odnieśmy się również do baz dłużników takich jak:
– KRD (Krajowy Rejestr Długów);
– BIK (Biuro Informacji Kredytowej);
– BIG (Biuro Informacji Gospodarczej).
Weźmy pod uwagę fakt, że przedstawiciele tychże instytucji mogą odmówić nam udzielenia informacji. Od daty śmierci spadkodawcy mamy sześć miesięcy na zastanowienie się nad przyjęciem lub odrzuceniem spadku. Zauważmy, że nowelizacja z października 2015 roku najbardziej się sprawdza wówczas, gdy nie mamy kontaktu z krewnym zmarłym lub też o śmierci dowiedzieliśmy się stosunkowo późno (po upływie pół roku od zgonu). W najlepszym wypadku powinniśmy w w/w terminie udać się do notariusza w celu złożenia oświadczenia o:
– przyjęciu spadku wprost, wraz z zaległościami i majątkiem;
– przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza;
– zrzeknięciu się spadku – najlepiej wybrać ten sposób, kiedy mamy świadomość, że przodek nie pozostawił po sobie żadnego majątku i posiada długi.
Pamiętajmy, że jeśli posiadamy dzieci i zrzekliśmy się spadku (z powodu zadłużenia spadkodawcy), to musimy również w ich imieniu się go zrzec! Dopiero wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy to uczynią, dług przejmuje Skarb Państwa.